آزمایشگاه پارس با بهره‌گیری از سیستم پیشرفته و تمام‌اتوماتیکِ کشتِ خونِ BACTEC، امکان تشخیص سریع و دقیق عفونت‌های خونی را برای بیماران فراهم کرده است. این سیستم با استفاده از تکنولوژی فلورسانس، رشد باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌ها را به‌صورت لحظه‌ای پایش (Monitoring) می‌کند و فرایند تشخیص را در مقایسه با روش‌های سنتی به‌طرز چشمگیری تسریع می‌کند و در کوتاه‌ترین زمان نتایجی قابل اطمینان ارائه می‌دهد. به‌کارگیری سیستم BACTEC باعث افزایش حساسیت تشخیص، کاهش زمان شناسایی عامل عفونت و در نتیجه، تسریعِ شروع درمان مؤثر برای بیمار می‌شود.      چرا BACTEC سریع و دقیق است؟ •     تشخیص سریع: نتیجۀ آزمایش در بازۀ زمانی 3 ساعت تا نهایتاً 5 روز قابل دستیابی است و بیش از 85% نمونه‌های مثبت در 24 ساعت نخست شناسایی می‌شوند. •     حساسیت بسیار بالا: دستگاه BACTEC قادر است حتی یک باکتری در هر میلی‌لیتر از خون را شناسایی کند. •     تکنولوژی رزین: در سیستم BACTEC به‌واسطۀ تکنولوژی رزین، نمونه‌ها بدون نیاز به قطعِ درمانِ آنتی‌بیوتیکی (کشت هم‌زمان با مصرف آنتی‌بیوتیک) مورد بررسی قرار می‌گیرند. •     تشخیص گونه‌های خاص: باکتری‌های کُندرُشد یا باکتری‌هایی که تولید CO₂ پایینی دارند که ممکن است در روش‌های سنتی شناسایی نشوند، در سیستم BACTEC به راحتی قابل شناسایی هستند. سیستم پیشرفتۀ BACTEC در سطح استان یزد تنها در آزمایشگاه پارس مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این سیستم، دقتِ تشخیص، سرعتِ جواب‌دهی و اطمینان از نتایج را در بالاترین سطح ممکن تضمین می‌کند.      بررسی عوامل عفونی با استفاده از دستگاه BACTEC بالغ بر 70% بیماری‌ها در سراسر جهان منشأ عفونی دارند. تشخیص دقیق و سریع این عوامل نقشی حیاتی در درمان صحیح و مؤثر و کاهش مرگ‌ومیر و جلوگیری از تحمیل هزینه‌های درمانی سنگین بر جامعه دارد. یکی از مهم‌ترینِ این موارد، عفونت‌های خونی (باکتریمی) است که میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن بین 20 تا 50 درصد گزارش شده است. از آنجاکه حدود 28 تا 63 درصد بیماران مبتلا به باکتریمی پیش از انجام آزمایش از آنتی‌بیوتیک استفاده کرده‌اند، تشخیص عامل عفونی در بسیاری از موارد دشوار بوده و نتایج منفی کاذب به‌دنبال خواهد داشت. در این راستا، دستگاه‌های کشتِ خون و مایعات استریل بدن که از تکنیک‌های تشخیصی مبتنی‌بر نور فلورسانس و رزین‌های غیرفعال‌کنندۀ آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند، تحولی چشمگیر در دقت و سرعتِ تشخیص ایجاد کرده و مدت بستری شدن بیمار را کاهش می‌دهند.      عملکرد سیستم BACTEC سیستم BACTEC محصول شرکت Becton Dickinson، یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های اتوماتیک در حوزۀ میکروب‌شناسی بالینی است که برای کشت خون و مایعات استریل بدن طراحی شده است. در این سیستم تمام نمونه‌های استریل ازجمله خون، CSF و سایر مایعات بدن درون ویال‌های اختصاصی قرار گرفته و درصورتِ وجود باکتری یا قارچِ پاتوژن، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، نتیجۀ کشت به‌صورت خودکار مثبت اعلام می‌شود. این فناوری با تکیۀ بر حسگرهای حساس به CO₂ و O₂، تغییراتِ متابولیکی ناشی از رشد میکروارگانیسم‌ها را ازطریق تبدیل به سیگنال فلورسانس شناسایی می‌کند. هر ویال حاوی حسگرهایی است که به غلظت CO₂ که توسط عامل پاتوژن (در نتیجۀ متابولیسم) ایجاد می‌شود یا در محیط Myco/F Lytic با مصرف اکسیژن (که برای رشد باکتری لازم است) واکنش می‌دهد. حسگرها در فواصل 10 دقیقه‌ای توسط دستگاه خوانده می‌شوند و هرگونه افزایش در میزان CO₂ یا کاهش میزان O₂ به‌منزلۀ رشد ارگانیسم زنده ثبت می‌گردد. در نتیجه، سیستم بدون نیاز به بررسی‌های دستی مداوم، به‌صورت خودکار رشد میکروب را تشخیص می‌دهد. واکنش حسگرها با CO₂ یا O₂ باعث ایجاد نور فلورسانس می‌شود و در نتیجه سیستم، افزایش نور فلورسانس در نسبت مستقیم با افزایش CO₂ و یا کاهش O₂ را در محیط ثبت می‌کند. بنابراین واکنش مثبت در ویال‌ها بیانگر رشد ارگانیسم زنده خواهد بود، که توسط دستگاه اعلام می‌شود. در صورت عدم رشد میکروارگانیسم، دستگاه به‌صورت اتوماتیک پس‌از 5 روز و در مورد ویال‌های Myco/F پس‌از 6 هفته نتیجۀ منفی را اعلام می‌کند.      ویال‌های کشت در سیستم BACTEC سیستم BACTEC دارای ویال‌های اختصاصی برای شرایط و نمونه‌های ویژه می‌باشد که کمک بزرگی به کاهش جواب منفی کاذب و افزایش حساسیت و شناسایی عوامل پاتوژن می‌باشند. ویال‌های اختصاصی BACTEC حاوی محیط‌های کشت غنی‌شده (Enriched Soybean-Casein Digest Broth) همراه با رزین‌های ویژه هستند که قادرند آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد لیزکنندۀ سلول‌ها را غیرفعال کنند و شرلیط رشد را حتی برای باکتری‌های درون‌سلولی نیز فراهم آورند. نمونه‌گیری در بزرگ‌سالان معمولاً با حجم 5 تا 10 میلی‌لیتر و در ویال‌های کودکان و نوزادان (Peds) با حجم 1 تا 3 میلی‌لیتر انجام می‌شود. هرچند هر ویال دارای نقاط مدرج برای حجم

صحیح نمونه است تا دقت در نمونه‌گیری افزایش یابد.      انواع ویال‌های مورد استفاده در سیستم BACTEC عبارت‌اند از: •     محیط Aerobic Plus/F برای کشت باکتری‌های هوازی و پاتوژن‌های قارچی •     محیط Anaerobic Plus/F برای کشت باکتری‌های بی‌هوازی •     محیط Peds Plus/F برای کشت نمونه‌های نوزادان و نمونۀ CSF (مایع مغزی-نخاعی) •     محیط Myco/F Lytic برای کشت مایکوباکتریوم‌ها و باکتری‌های درون‌سلولی اجباری مانند Brucella spp.      شرایط و نکات نمونه‌گیری نمونه‌گیری برای کشت در محیط BACTEC باید با رعایت کامل اصول آسپتیک و استریل انجام گیرد. رعایت نکات زیر برای جلوگیری از آلودگی یا نتایج کذب ضروری است: •     استفاده از خون استخراج‌شده از آنژیوکت یا کاتتر مجاز نیست. •     برای هر ویال بایستی از سوزن مجزا استفاده و از تقسیم یک نمونۀ واحد در چند ویال خودداری شود(برای هر ویال باید یک ورود نیدل جداگانه انجام گردد). •     از محلول‌های یُددار مانند پوویدون آیدان برای ضدعفونی استفاده نشود، زیرا با حسگرهای محیط واکنش می‌دهد. •     پیش از تزریق نمونه، درب ویال با پد الکلی پاک و ضدعفونی شود و پس از خشک شدن درب، نمونه اضافه گردد. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که سه نمونۀ جداگانه در فواصل تب، لرز و حالت عادی از بیمار گرفته شود. سیستم BACTEC با ترکیب دقت بالا، حساسیت بی‌نظیر و سرعت تشخیص چشمگیر، ابزاری حیاتی در تشخیص به‌موقع و درمان مؤثر عفونت‌های خونی محسوب می‌شود. استفاده از این فناوری در آزمایشگاه پارس، نقش مهمی در ارتقای کیفیت خدمات تشخیصی و کاهش مدت بستری بیماران ایفا می‌کند.      دستورالعمل نمونه‌گیری کشت خون (BACTEC) 1.     پوست موضع به‌صورت محکم و دورانی به قطر 5 سانتی‌متر (از مرکز به محیط) با الکل 70% ضدعفونی شود. یک دقیقه صبر کرده تا محل نمونه‌گیری خشک شود. 2.     بدون تماس مجدد دست با محل نمونه‌گیری، نمونه‌گیری انجام شود. 3.     برای بزرگ‌سالان در باتل با درب آبی، حجم 5 تا 10 میلی‌لیتر و برای اطفال در باتل با درب قرمز حجم 3 تا 5 میلی‌لیتر خون گرفته شود. 4.     سرسرنگ را حتماً تعویض نموده و نمونۀ خون را در داخل ظرف کشت خون (باتل) ریخته و به آرامی 2 بار سر و ته کنید. 5.     نام و نام خانوادگی بیمار، بخش بستری، تاریخ و ساعت نمونه‌گیری و نوبت کشت خون را روی ظرف کشت ثبت کرده و بلافاصله (ظرف مدت نیم ساعت) به آزمایشگاه ارسال گردد. توجه: ویال کشت خون در دمای اتاق (25 درجۀ سانتی‌گراد) ارسال گردد. از نگهداری در دمای 37 درجۀ سانتی‌گراد یا ارسال همراه با کیسۀ یخ جداً خودداری شود.   توجه : ویال کشت خون در دمای اتاق (25درجه سانتی گراد) ارسال گردد. از نگهداری در دمای 37 درجه یا همراه با کیسه یخ جدا خوداری شود.

کشت خون اتوماتیک با BACTEC؛ استاندارد جهانی در خدمت تشخیص زودهنگام